Ποιος ήταν ο Άγιος Παντελεήμων, ο γιατρός και θαυματουργός;

Ο Άγιος Παντελεήμων είναι ένας σημαντικός Άγιος της Ορθοδοξίας με πλούσια δράση και επιρροή στην Εκκλησία και στον χριστιανικό κόσμο. Καταγόταν από τη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας και έζησε και μαρτύρησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Μαξιμιανού (286 – 305 μ.Χ.). Πατέρας Του ήταν ο Ευστόργιος, ο οποίος ήταν εθνικός και μετά τις νουθεσίες του γιου του Παντελεήμονα, ασπάστηκε τον Χριστιανισμό. Μητέρα Του ήταν η Ευβούλη, η οποία προερχόταν από χριστιανική οικογένεια (βλέπε 30 Μαρτίου).

Ο Άγιος Παντελεήμων εκπαιδεύτηκε στην Ιατρική και κατηχήθηκε στη χριστιανική πίστη από τον πρεσβύτερο Ερμόλαο, ιερέα της Εκκλησίας της Νικομήδειας. Γνωστός για τα θαύματά του με τη δύναμη της πίστης Του, τα οποία στάθηκαν αφορμή για να μαρτυρήσει και να θανατωθεί, αφού πρώτα έπεισε όλους τους παραβρισκόμενους στο μαρτύριό Του, στρατιώτες, να πιστέψουν στο Χριστό.

Το θαύμα της ανάστασης του νεαρού

Στα θαύματά Του περιλαμβάνεται και η ανάσταση ενός νεαρού τον οποίο είχε δαγκώσει οχιά που ουσιαστικά τον θανάτωσε. Ο Άγιος Παντελεήμονας, επικαλούμενος τον Χριστό, τον ανάστησε.

Αφορμή του μαρτυρίου Του στάθηκε ένα ακόμα θαύμα του Αγίου. Κάποτε είχε θεραπεύσει έναν τυφλό, ο οποίος και ανέφερε το γεγονός της θεραπείας του στον βασιλιά, λέγοντάς του ότι «τον θεράπευσε ο Παντελέων στο όνομα του Χριστού», στον οποίο και ο ίδιος πλέον πίστευε. Ο βασιλιάς αφού τον άκουσε, αμέσως διέταξε και τον αποκεφάλισαν. Ο ίδιος ο Παντελέων προσήχθη στον βασιλιά, ο οποίος διέταξε τον βασανισμό Του με σκοπό την άρνηση της Πίστεώς Του.

Το σπαθί που λύγισε και έλιωσε σαν κερί

Ο Άγιος βασανίσθηκε σκληρά με διάφορους τρόπους, όμως δεν υπέκυψε στις πιέσεις αφού ο Κύριος εμφανίσθηκε μπροστά Του με τη μορφή του πνευματικού του, Ερμόλαου και του έδωσε θάρρος. Τέλος διατάχθηκε ο αποκεφαλισμός Του και τότε ακούστηκε φωνή από τον Ουρανό που τον καλούσε όχι ως Παντελέοντα αλλά ως Παντελεήμονα. Μόλις όμως ο δήμιος άπλωσε το χέρι του για να κόψει με το σπαθί του το κεφάλι του Αγίου, το σπαθί λύγισε και το σίδερο έλιωσε σαν κερί. Μπροστά σε τέτοιο θαύμα και οι παραβρισκόμενοι στρατιώτες έγιναν Χριστιανοί. Τότε ο Άγιος εκουσίως παραδόθηκε στο μαρτύριο. Λέγεται ότι από τη πληγή του δεν έτρεξε αίμα αλλά γάλα και το δέντρο της ελιάς, στο οποίο τον είχαν δέσει, καρποφόρησε ξαφνικά.

Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)

Ἦχος γ’.

Ἀθλοφόρε Ἅγιε, καὶ ἰαματικὲ Παντελεῆμον, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.

Κοντάκιον

Ἦχος πλ. α’.

Μιμητὴς ὑπάρχων τοῦ ἐλεήμονος, καὶ ἰαμάτων τὴν χάριν παρ᾽αὐτοῦ κομισάμενος, ἀθλοφόρε καὶ Μάρτυς Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, ταῖς εὐχαῖς σου τὰς ψυχικὰς ἡμῶν νόσους θεράπευσον, ἀπελαύνων τοῦ ἀεί, πολεμίου τὰ σκάνδαλα, ἐκ τῶν βοώντων ἀπαύστως· Σῶσον ἡμᾶς Κύριε.

Κάθισμα

Ἦχος πλ. δ'. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.

Μαρτυρήσας γενναίως ὑπὲρ Χριστοῦ, καὶ τὴν πίστιν κηρύξας τῷ σῷ πατρί, ἀνείλκυσας πανεύφημε, τοῦ βυθοῦ τῆς ἀγνοίας, καὶ τυράννων μὴ πτήξας, τὸ ἄθεον φρόνημα, τῶν δαιμόνων κατῄσχυνας, τὸ ἀνίσχυρον θράσος· ὅθεν καὶ τὴν χάριν, ἐκ Θεοῦ ἐκομίσω, ἰᾶσθαι νοσήματα, τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος, Παντελεῆμον πανεύφημε. Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.

Ὁ Οἶκος

Τοῦ Ἀναργύρου τὴν μνήμην, τοῦ γενναίου τὴν ἄθλησιν, τοῦ πιστοῦ τὰς ἰατρείας, εὐσεβῶς ὑμνήσωμεν φιλόχριστοι, ἵνα λάβωμεν ἔλεος, μάλιστα οἱ βορβορώσαντες, ὡς κἀγώ, τοὺς ἑαυτῶν ναούς· ψυχῶν γὰρ καὶ σωμάτων ὁμοῦ τὴν θεραπείαν περέχει. Σπουδάσωμεν οὖν, ἀδελφοί, ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν ἔχειν τοῦτον ἀσφαλῶς, τόν ῥυόμενον ἐκ πλάνης τοὺς βοῶντας ἀπαύστως· Σῶσον ἡμᾶς Κύριε.

Μεγαλυνάριον

Ῥεῖθρα ἰαμάτων ὡς ἐκ πηγῆς, χάριτι θαυμάτων, βρύει χρῄζουσι δωρεάν, ὁ Παντελεήμων, ὁ πάνσοφος ἀκέστωρ· οἱ ῥώσεως διψῶντες δεῦτε ἀρύσασθε σε.

Ιερά Μονή Αγίου Παντελεήμονος Αγίου Όρους

Η Ιερά Μονή Παντελεήμονος Αγίου Όρους συγκροτείται από εντυπωσιακά κτίρια και αποτελεί πνευματικό «φάρο» και ιδιαίτερης σημασίας προσκύνημα. Εδώ μόνασε ο Ρώσος Άγιος του 20ου αιώνα, Όσιος Σιλουανός ο Αθωνίτης, ενώ σήμερα αποτελεί τόπο διαμονής δεκάδων Ρώσων μοναχών.

Η Μονή που είναι αφιερωμένη στον ομώνυμο Άγιο, είναι χτισμένη σε έναν κολπίσκο, ανάμεσα στην Ι.Μ Ξενοφώντος και του λιμανιού της Δάφνης. Σε όποιον την αντικρίσει, λόγω των πολλών πολυώροφων οικοδομών και των ψηλών τρούλων των ναών της, δίνει την εντύπωση μιας μικρής, εντυπωσιακής Πολιτείας.

Το νέο Καθολικό χτίστηκε γύρω στο 1821 και έχει περίτεχνες τοιχογραφίες ρωσικής τέχνης. Η μονή διαθέτει 15 παρεκκλήσια και πέντε κελιά, δύο από τα οποία βρίσκονται στις Καρυές. Στη δικαιοδοσία της είναι επίσης και το μετόχι της Χρωμίτσας, η Σκήτη του Ξυλουργού, η νέα Θηβαΐδα και το γνωστό Παλαιομονάστηρο.

Η Ιστορία της Μονής

Τον 13ο αιώνα το μοναστήρι κάηκε ολοσχερώς από μια καταστρεπτική πυρκαγιά και την ανακατασκευή της ανέλαβαν οικονομικά ο Ανδρόνικος Β΄ Παλαιολόγος και Σέρβοι ηγεμόνες. Η μοναστική δύναμη της μονής αποτελείτο από Έλληνες και Ρώσους μοναχούς οι οποίοι μετά το 1497 υπερτερούσαν αριθμητικά σε σημαντικό βαθμό. Ωστόσο, τον 18ο αιώνα η μονή επανήλθε σε ελληνικά χέρια μέχρι ωστόσο να επικρατήσουν ξανά οι Ρώσοι το 1875.

Σημαντικά Ιερά Κειμήλια

Στη μονή φυλάσσονται πολυάριθμες φορητές εικόνες και ένα πλήθος κειμηλίων και αμφίων. Η βιβλιοθήκη της μονής εντυπωσιάζει με τον όγκο των συγγραμμάτων που διαθέτει, καθώς περιλαμβάνει 1.320 ελληνικά βιβλία, 60 σλάβικα και πάνω από 20.000 ελληνικά και ρωσικά.

Η μεγαλύτερη καμπάνα των Βαλκανίων

Η μονή επίσης διαθέτει τη μεγαλύτερη καμπάνα των Βαλκανίων, η οποία βρίσκεται στον πρώτο όροφο του κωδωνοστασίου πάνω από την Τράπεζα. Το βάρος της μεγαλοπρεπούς καμπάνας ανέρχεται σε 13 τόνους, η διάμετρος είναι 2,70 μ. ενώ η περιφέρειά της 8,71 μ. Για την κρούση αυτής της τεράστιας καμπάνας απαιτούνται δυο μοναχοί.

Εικόνες του Αγίου Παντελεήμονος