Ο Μυστικός δείπνος - Tα μυστικά και η μεγάλη σημασία του στη ζωή του Χριστιανού
Ο Μυστικός Δείπνος και κατά τη διάρκειά του η πρόρρηση του Θανάτου του Ιησού και της τριπλής άρνησης του Πέτρου και φυσικά η προδοσία του Ιούδα αναφέρεται από όλους τους ευαγγελιστές. Ο Ματθαίος συγκεκριμένα αναφέρει ότι την πρώτη ημέρα από τις επτά της εορτής των αζύμων (εβραϊκό Πάσχα), οι μαθητές ρώτησαν τον Ιησού για τον τόπο παράθεσης του πασχαλινού δείπνου και Εκείνος θέλησε να το περάσει μαζί τους στην οικία κάποιου, του οποίου το όνομα δεν αναφέρεται. Κατά τη διάρκεια του Μυστικού Δείπνου, ο Χριστός είπε στους μαθητές του ότι ένας από αυτούς θα τον παραδώσει στους εχθρούς του.
Ο καθένας από εκείνους αναρωτιόταν μήπως είναι ο ίδιος που θα τον προδώσει και ο Ιησούς τους απάντησε ότι ο προδότης είναι αυτός που θα βουτήξει μαζί το χέρι του στην πιατέλα με το ζωμό. Τόνισε μάλιστα ότι «ο Υιός του ανθρώπου θα φύγει από τη ζωή σύμφωνα με τις προφητείες, αλλά αλίμονο στον προδότη, που καλύτερα γι’ αυτόν θα ήταν να μην είχε γεννηθεί». Στη συνέχεια, ο Ιούδας ρώτησε, αν είναι αυτός ο ίδιος που θα τον προδώσει και ο Κύριος του απάντησε «σὺ εἶπας».
Γιατί λέγεται Μυστικός δείπνος ;
Η λέξη μυστικός δεν σημαίνει ότι έγινε μυστικά, κρυφά, ότι δηλαδή ο Ιησούς και οι μαθητές Του κρύβονταν από Γραμματείς, Φαρισαίους ή Ρωμαίους. Παράγεται από το «μύστης» και αυτό από το «μυώ». Άρα ο Δείπνος αυτός δεν έγινε κρυφά και απομονωμένα, αλλά για να αποκαλύψει, παρουσιάσει και διδάξει στους δώδεκα μαθητές Του ο Κύριος, ότι το μυστήριο της Σταυρικής Του Θυσίας ήδη έχει συντελεστεί. Ο Δείπνος εκείνης της Πέμπτης λέγεται και είναι «ΜΥΣΤΙΚΟΣ», διότι μύησε ο Κύριος τους Μαθητές Του και διά των Μαθητών εμάς στη σωτήρια θυσία: Ιερούργησε ο ίδιος τη Σταυρική Θυσία του Γολγοθά.
Με τον Μυστικό Δείπνο ο Χριστός με τρόπο ασύλληπτο από τον ανθρώπινο νου και την κοινή λογική, προλαβαίνει τα γεγονότα της προδοσίας, της Δίκης, των Παθών, του Γολγοθά και της Θυσίας πάνω στον Σταυρό. Και τα προλαμβάνει διότι είναι παρόντα στην τροφή του Παναγίου Σώματος και του Τιμίου Αίματός Του… «Φάγετε από το Σώμα μου», τους λέγει, «και πίετε από το Αίμα μου. Είμαι το Εσφαγμένο Αρνίον», είπε, θέλοντας να αποδώσει το νόημα της θυσίας Του.
Τι έφαγαν στον Μυστικό Δείπνο;
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα σχετικά με την παλαιστινιακή κουζίνα την εποχή που έζησε ο Ιησούς, το μενού του Μυστικού Δείπνου περιλάμβανε, κατά πάσα πιθανότητα, βραστά φασόλια, αρνί, ελιές, πικρά χόρτα, σάλτσα ψαριού, άζυμο ψωμί και αρωματικό κρασί. Η μελέτη εκπονήθηκε από δύο Ιταλούς αρχαιολόγους, οι οποίοι συγκέντρωσαν και ανέλυσαν έναν μεγάλο όγκο δεδομένων από εδάφια της Βίβλου, εβραϊκά γραπτά και αρχαίες ρωμαϊκές πηγές.
Μάλιστα, σύμφωνα με τα ευρήματα της παραπάνω έρευνας, το δείπνο αποκλείεται να έγινε με τον Ιησού καθισμένο σε ένα μακρόστενο τραπέζι και τους μαθητές του να τον πλαισιώνουν.
Εκείνη την εποχή, οι συνδαιτυμόνες σε επίσημα γεύματα έτρωγαν ξαπλωμένοι στο έδαφος σε μαξιλάρια, επισημαίνουν οι δύο μελετητές, προσθέτοντας ότι χρησιμοποιούσαν κυρίως πέτρινα σκεύη αντί για μεταλλικά. Το δείπνο ξεκίνησε με τον Χριστό να πλένει τα πόδια των μαθητών σαν μια ένδειξη μεγάλης ταπείνωσης. Μετά άρχισαν να τρώνε τον άζυμο άρτο και τα πικρά χόρτα. Η παράδοση επέβαλε να πιει κάθε ενήλικος άντρας τέσσερα ποτήρια κόκκινο γλυκό κρασί και ενδιάμεσα ο μικρότερος της παρέας να ρωτάει για τη γιορτή και ο μεγαλύτερος να απαντάει. Στο Μυστικό Δείπνο ο μικρότερος ήταν ο Ιωάννης και ο μεγαλύτερος ο Πέτρος.
Μπορούμε να φανταστούμε τη σκηνή, με τους μαθητές να τρώνε τον αμνό και τον Χριστό σιωπηλό να τους παρακολουθεί. Ο ίδιος, αυτός που έλεγε συνέχεια ότι είναι ο αμνός του Θεού, στην κατάσταση που βρισκόταν, δεν έφαγε όχι μόνο κρέας αλλά ούτε φέρεται να άγγιξε κάποιο από τα φαγητά. Το είχε πει εξάλλου από την αρχή: “Λέγω γαρ υμίν ότι ουκέτι ου μη φάγω εξ΄αυτού έως ότου πληρωθεί εν τη βασιλεία του Θεού.”
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο Ιησούς Χριστός, αφού ευχαρίστησε, έκοψε τον άρτο σε τεμάχια και τον μοίρασε στους μαθητές, λέγοντας τους συστατικούς λόγους του μυστηρίου: «Λάβετε φάγετε· τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου». Και αφού ευχαρίστησε, πήρε το ποτήρι και είπε: «τοῦτο γάρ ἐστι τὸ αἷμά μου τὸ τῆς καινῆς διαθήκης ὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν».
Κλείνοντας το Μυστικό Δείπνο ο Χριστός επισημαίνει, ότι δεν θα πιει από αυτό το γέννημα της αμπέλου, έως την ημέρα που θα ενωθεί και θα το πιεί καινό (καινούργιο, φρέσκο) με τους μαθητές στη Μέλλουσα Βασιλεία. Ο Μάρκος περιγράφει τα γεγονότα με παρόμοιο τρόπο, προσδίδοντας περισσότερες λεπτομέρειες στη διαδικασία επιλογής του χώρου του Μυστικού Δείπνου. Αναφέρει κάποιον άνθρωπο που θα συναντήσουν οι μαθητές, ο οποίος θα φέρει μια στάμνα με νερό, προτείνοντας να τον ακολουθήσουν στην οικία του οικοδεσπότη, όπου θα έχει ετοιμάσει την αίθουσα που θα παρατεθεί ο Δείπνος.
Ο Μυστικός Δείπνος αναφέρεται και στο Ευαγγέλιο του Μάρκου, καθώς παραδίδεται στους μαθητές το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας για την άφεση αμαρτιών προς σωτηρία του ανθρώπου, το οποίο επικυρώνει η νέα διαθήκη, καθώς και η υπόσχεση ότι ο Χριστός θα πιει με τους μαθητές του το γέννημα της αμπέλου στη μελλοντική Βασιλεία των Ουρανών.
Στη συνέχεια, ο Ευαγγελιστής Λουκάς, κάνει και αυτός αναφορά σε έναν άνθρωπο της πόλης που θα ακολουθήσουν οι μαθητές στην οικία του, έχοντας ως σημάδι ότι θα κρατά μια στάμνα με νερό. Παράλληλα, θα ρωτήσουν τον οικοδεσπότη για τον τόπο του καταλύματος. Ο Χριστός διατυπώνει την επιθυμία Του να δειπνήσει με τους μαθητές για το Πάσχα πριν από το Πάθος και ότι δεν θα ξανασυμβεί αυτό πριν τη Βασιλεία του Θεού. Στη συνέχεια, παραδίδει το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, τον άρτο και τον οίνο, το Σώμα και το Αίμα, δίδοντας την εντολή στους μαθητές να πράττουν παρομοίως προς δική Του ανάμνηση, ως Καινή Διαθήκη. Κατόπιν, ο Κύριος αναφέρει ότι αυτός που θα τον παραδώσει βρίσκεται στο ίδιο τραπέζι και αλίμονο σε αυτόν που θα το πράξει.
Ο Ίδιος θα πορευθεί σύμφωνα με τη θέληση του Πατρός. Σε αυτό το σημείο, υπάρχει η αναφορά για τη φιλονικία των μαθητών για το ποιος είναι ο πρώτος ανάμεσά τους, ώστε να λάβουν την αποστομωτική απάντηση ότι ο πρώτος και μεγαλύτερος ανάμεσά τους, να γίνει διάκονος, ακολουθώντας το παράδειγμά Του. Θα ανταμειφθούν δε οι μαθητές στη Βασιλεία, όπου θα κατέχουν θρόνους και θα κρίνουν τις δώδεκα φυλές του Ισραήλ.
Ύστερα, ο Ιησούς, προλέγει στον Πέτρο το γεγονός της άρνησης, αφού πρώτα τον συμβουλεύει να στηρίξει τους αδελφούς του. Επίσης, προσθέτει ότι είναι καιρός να πουλήσουν τα ίματιά τους και να αγοράσουν μάχαιρα, υπονοώντας τους χαλεπούς καιρούς των διωγμών που επίκεινται. Σε συνάρτηση με τα παραπάνω, ο Ιωάννης αναφέρει την προδοσία του Ιούδα, αλλά τονίζει ιδιαίτερα το Νιπτήρα, καθώς ο Κύριος νίπτει τα πόδια των μαθητών, προσπαθώντας να τους διδάξει την ταπεινοφροσύνη. Έτσι προκαλεί την απορία του Πέτρου για το πώς ο Διδάσκαλος πράττει κάτι τέτοιο, αρνούμενος να το αποδεχθεί. Ο Χριστός του λέει ότι αν δεν το δεχθεί δεν θα έχει καμιά θέση μαζί Του. Τελικά ο Πέτρος ζητά να του πλύνει ο Κύριος και τα χέρια και το κεφάλι και Εκείνος λέει ότι δεν είναι απαραίτητο, παρά μόνο τα πόδια, διότι είναι καθαρός.
Στη συνέχεια της διδασκαλίας Του ο Ιησούς παροτρύνει τους μαθητές να ακολουθήσουν το παράδειγμα που τους έδωσε και να υπηρετούν διά του νιπτήρα ο ένας τον άλλον. Μάλιστα, καταλήγει ότι δεν υπάρχει δούλος μεγαλύτερος του κυρίου του, ούτε απεσταλμένος μεγαλύτερος από εκείνον που τον έστειλε. Σε επόμενο χωρίο προλέγει ότι όπου πρόκειται να πάει δεν μπορούν να Τον ακολουθήσουν οι μαθητές και τους προτρέπει να αγαπούν ο ένας τον άλλον. Τέλος, προφητεύει την τριπλή άρνηση του Πέτρου.
Η Υπερφυής ή Αρχιερατική Προσευχή μετά το Μυστικό Δείπνο, υπάρχει σε όλους τους ευαγγελιστές, αλλά πολύ συνοπτικά στους Ματθαίο και Μάρκο, στο πλαίσιο της αγωνίας της Γεσθημανή και πιο αναλυτικά στους λοιπούς, δηλαδή στο Λουκά και ιδιαίτερα στον Ιωάννη. Ειδικότερα, ξεκινώντας από τον Ματθαίο, ο Ιησούς στη Γεθσημανή με λυπημένη ψυχή ζήτησε πρώτα από τον Πατέρα να απέλθει από Αυτόν το ποτήρι του Πάθους, σε μια φράση η οποία απηχεί το πέρασμα του εξολοθρευτή Άγγελου από τις οικίες των Εβραίων στην Αίγυπτο.
Ωστόσο εύχεται να γίνει το θέλημα του Πατρός και όχι το δικό Του. Επανέρχεται για προσευχή, αφού προηγουμένως έχει επιπλήξει τους μαθητές που δεν μπορούσαν να ξαγρυπνήσουν μαζί Του, διότι «τὸ μὲν πνεῦμα πρόθυμον, ἡ δὲ σὰρξ ἀσθενής». Τη δεύτερη αυτή φορά, προσεύχεται, ώστε αν δεν μπορεί να παρέλθει το πικρό αυτό ποτήρι του Πάθους από το πρόσωπό Του, ας γίνει το θέλημα του Πατρός. Το ίδιο πράττει και την τρίτη φορά, μετά την παρότρυνση προς τους μαθητές.
