Η Αγία Άννα : Τι ακριβώς γιορτάζουμε στου Δεκέμβρη τις 9;
Η Αγία Άννα έχει μια μοναδικότητα, μια ιδιαιτερότητα στο εορτολόγιο της Ορθόδοξης Πίστης. Οι περισσότεροι πιστοί γνωρίζουν φυσικά ότι είναι η Μητέρα της Παναγίας αλλά ενδεχομένως δεν ξέρουν όλοι πόσο μεγάλη σημασία και αξία έχει στις καρδιές των Χριστιανών της Εκκλησίας μας.
Η Παράδοση αναφέρει ότι οι γονείς της Άννας την αφιέρωσαν στην υπηρεσία του Ναού της Ιερουσαλήμ σε ηλικία τριών ετών. Η Αγία Άννα γνώρισε τον Ιωακείμ από τη Γαλιλαία και έπειτα από χρόνια ατεκνίας απέκτησαν μια κόρη, που έμελλε να την τιμήσει ο Κύριος και να γίνει η μητέρα του Ιησού. Προς τιμήν της μητέρας της Θεοτόκου, της Αγίας Άννας δημιουργήθηκε πληθώρα εκκλησιαστικών ύμνων, ενώ ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός αφιέρωσε Ναό προς τιμήν της στην Κωνσταντινούπολη. Το όνομά της είναι ο εξελληνισμένος τύπος της εβραϊκής λέξης «Hannah», που σημαίνει εύνοια, χάρη.
Μητέρα της Θεοτόκου
Πρωτίστως λοιπόν η Αγία Άννα είναι η μητέρα της Θεοτόκου. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό από μόνο του. Αν και δεν αναφέρεται σε κανένα βιβλίο της Καινής Διαθήκης, η Άννα κατέχει περίοπτη θέση στην ευσέβεια της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Όλες οι πληροφορίες που διαθέτουμε για την Αγία Άννα αντλούνται από τα Απόκρυφα Ευαγγέλια, ιδίως το Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου και το Περί Νηπιότητας του Σωτήρος.
Η προστάτιδα των άτεκνων ζευγαριών
Μαζί με τον σύζυγό της Ιωακείμ, έφτασαν ως τις μέρες μας να θεωρούνται από όλους τους Χριστιανούς ως «οι προστάτες των άτεκνων ζευγαριών».
Ο Ιωακείμ και η Άννα ήταν σε προχωρημένη ηλικία και δεν είχαν παιδιά. Εκείνη την εποχή, η ατεκνία είχε τρομακτικές κοινωνικές συνέπειες. Ο άτεκνος θεωρείτο περιφρονημένος και ντροπιασμένος τόσο από τον Θεό όσο και από τους ανθρώπους.
Η Αγία Άννα παρακάλεσε τον Θεό να δώσει τέλος στη δοκιμασία της και να της χαρίσει ένα παιδί. Με την υπόσχεση ότι θα το αφιέρωνε σε Εκείνον.
Έγινε μητέρα στα 70 της χρόνια
Ο Θεός άκουσε τις προσευχές της, είδε τα δάκρυα και τους αναστεναγμούς της και απάντησε. Έστειλε, λοιπόν, τον Αρχάγγελο Γαβριήλ στον Ιωακείμ διαβεβαιώνοντάς τον ότι εκείνος και η Άννα θα αποκτούσαν μια κόρη. Επρόκειτο για ένα πραγματικό θαύμα μιας και οι δύο τους ήταν σε αρκετά προχωρημένη ηλικία. Εκείνη λοιπόν τη νύχτα, συνέλαβε η Αγία Άννα τη Δέσποινα Θεοτόκο. Η Αγία Άννα λοιπόν απέκτησε τη Μαριάμ «εξ επαγγελίας, αλλά και κατά τους νόμους της Φύσεως», σύμφωνα με την Ορθόδοξη θεολογία. Ακολούθησαν ευτυχείς ημέρες απερίγραπτης χαράς για το ευσεβές ζεύγος.
Οκτώ ημέρες μετά τη γέννα, ο Άγιος Ιωακείμ και η Αγία Άννα κάλεσαν τους ιερείς σύμφωνα με το εβραϊκό εθιμοτυπικό. Τους κέρασαν και ονόμασαν τη νεογέννητη τους κόρη, Μαριάμ που σημαίνει βασίλισσα, δώρο, ελπίδα, κυρία, ωραία.
Το Γεννέσιον της Θεοτόκου
Τα γενέθλια της Θεοτόκου, η γιορτή της Θεομήτορος, την οποία η Εκκλησία μας τιμά κάθε χρόνο στις 8 Σεπτεμβρίου, από τα τέλη του 5ου αιώνα. Ο πάπας Σέργιος Α΄ ήταν αυτός που καθιέρωσε τη γιορτή της γέννησης της Παναγίας ως επίσημη γιορτή της Εκκλησίας και την περιέλαβε στο εορτολόγιο της Δυτικής Εκκλησίας. Τέσσερις αιώνες μετά, η γέννηση της Θεοτόκου εορταζόταν σε όλη την χριστιανοσύνη.
Η αφιέρωσή της στο Θεό
Ο Ιωακείμ και η Άννα εκπληρώνουν το τάμα τους στο Θεό προσφέροντας την τριών χρόνων κόρη τους στο Ναό, ως αφιέρωμα στο Θεό. Ο Ιωακείμ πέθανε οκτώ χρόνια από τα Εισόδια της κόρης του Μαρίας σε ηλικία 92 ετών, η δε Άννα 11 μήνες μετά τον θάνατο του Ιωακείμ, σε ηλικία 83 ετών. Άρα την Θεοτόκο απέκτησαν σε ηλικία 80 ετών ο Ιωακείμ και 70 η Άννα. Η Θεοτόκος ήταν 11 ετών όταν έμεινε ορφανή και από τους δυο γονείς της. Βρισκόταν ακόμη στο Ναό των Ιεροσολύμων.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τρεις φορές την Αγία Άννα τον χρόνο. Στις 9 Δεκεμβρίου, τη Σύλληψή της, στις 25 Ιουλίου την Κοίμησή της και στις 9 Σεπτεμβρίου, μαζί με τον σύζυγό της Ιωακείμ.
Φόρος τιμής
Κατά τον 5ο αιώνα η αυτοκράτειρα του Βυζαντίου Ευδοξία ανήγειρε ναό προς τιμήν της στα Ιεροσόλυμα, όπου, κατά την Παράδοση, γεννήθηκε η Άννα. Το 550 μ.Χ. ο Ιουστινιανός ίδρυσε ναό στην Κωνσταντινούπολη προς τιμήν της Αγίας Άννας.
Λείψανα της Αγίας Άννας υπάρχουν στην αγιορείτικη σκήτη της Αγίας Άννας (Μονή Μεγίστης Λαύρας), στον Ιερό Ναό της Αγίας Άννας Κατερίνης, καθώς και σε πολλά ιερά προσκυνήματα του κόσμου.
Απολυτίκιο Αγίας Άννας (9 Δεκεμβρίου)
Σήμερον της ατεκνίας δεσμά διαλύονται· του Ιωακείμ γαρ και της Άννης, εισακούων Θεός, παρ' ελπίδα τεκείν αυτούς, σαφώς υπισχνείται θεόπαιδα, εξ ης αυτός ετέχθη ο απερίγραπτος, βροτός γεγονώς, δι’ Αγγέλου κελεύσας βοήσαι αυτή· Χαίρε κεχαριτωμένη ο Κύριος μετά σου.
Απολυτίκιο της Αγίας Άννας (25 Ιουλίου)
Ζωήν την κυήσασαν εκυοφόρησας, αγνήν θεομήτορα, θεόφρον, Ἄννα· δι’ ο προς λήξιν ουράνιον, ένθα ευφραινομένων, κατοικία εν δόξη, χαίρουσα νυν μετέστης, τοις τιμώσι σε πόθω, πταισμάτων αιτουμένη ιλασμόν, παμμακάριστε.
Απολυτίκιο των Θεοπατόρων Αγίων Ιωακείμ και Άννας (9 Σεπτεμβρίου)
Των δικαίων Θεοπατόρων σου Κύριε, την μνήμην εορτάζοντες, δι᾽ αυτών σε δυσωπούμεν· Σώσον τας ψυχάς ημών.
Η Δυάς η αγία και Θεοτίμητος, Ιωακεὶμ και η Άννα ως του Θεού αγχιστείς, ανυμνείσθωσαν φαιδρώς ασμάτων κάλλεσιν ούτοι γαρ έτεκον ημίν, την τεκούσαν υπέρ νουν, τον άσαρκον βροτωθέντα, εις σωτηρίαν του κόσμου, μεθ’ ης πρεσβεύουσι σωθήναι ημᾶς.
