Ποιοι γιορτάζουν την Τρίτη 8 Νοεμβρίου και τι είναι η Σύναξη των Αρχαγγέλων και Αγγέλων;

Την Τρίτη 8 Νοεμβρίου γιορτάζουμε τη Σύναξη των Αρχαγγέλων και Αγγέλων. Αυτό σημαίνει ότι γιορτάζουν Άγγελος, Αγγελής, Αγγελική, Άντζελα, Άτζελα, Άντζυ, Αγγέλα, Αγγέλλω, Αγγελίνα, Γαβριήλ, Γαβρίλος, Γαβρίλης, Γαβριέλα, Γαβρίλα, Γαβριηλίτσα, Γαβριλίτσα, Αραβέλα, Μιχαήλ, Μισέλ, Μιχάλης, Μιχαλός, Μιχελής, Μιχαέλα, Μιχαέλλα, Μιχαήλα, Μιχαηλίτσα, Μιχαλίτσα, Σεραφείμ, Σεραφειμία, Σεραφείμα, Σεραφίνα, Σεραφειμή, Σεραφειμούλα, Σεραφειμίτσα, Ευστρατία, Μεταξία, Μεταξένια, Μεταξούλα, Ταξούλα, Ραφαήλ, Ραφαήλος, Ραφαέλος, Ραφαέλα, Ραφαέλλα, Ραφαήλα, Ραφαηλία, Σταμάτης, Σταμάτιος, Στάμος, Σταμούλης, Σταμέλος, Σταμέλης, Σταμελάς, Σταματία, Μάτα, Ματούλα, Ματίνα, Σταματίνα, Σταμάτα, Σταμέλα, Σταμούλα, Σταματή, Μάτω, Σταματέλλα, Στρατηγός, Στρατής, Στρατηγούλα, Ταξιάρχης και Ταξιαρχούλα.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμούσε πάντοτε τους Αγγέλους. Η τιμητική τους προσκύνηση διακηρύχθηκε επίσημα από τη Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο σε αντιδιαστολή προς τη λατρεία που αφορά μόνο το πρόσωπο του Θεού.

Στον εβδομαδιαίο λειτουργικό κύκλο των ακολουθιών, η Δευτέρα αφιερώνεται στις αγγελικές δυνάμεις. Δύο παρακλητικοί κανόνες αφορούν το φύλακα άγγελο και τις επουράνιες Δυνάμεις.

Ο ετήσιος λειτουργικός κύκλος σηματοδοτείται από έξι εορτές αφιερωμένες στον αγγελικό κόσμο, με κυρίαρχη εκείνη της 8ης Νοεμβρίου, κατά την οποία εορτάζεται η σύναξη των Αγγέλων υπό τον Αρχάγγελο Μιχαήλ ως αντίσταση κατά της αποστασίας του Εωσφόρου.

Αλλά η κατεξοχήν τιμή των αγγέλων γίνεται στη Θεία Λειτουργία. Εκεί, ο λαός του Θεού στη γη και οι στρατιές του ουρανού με ένα στόμα, σε κοινή λειτουργική σύναξη προσφέρουν στο Θεό δοξολογία. Μαζί με τους ιερείς συνέρχονται στο θυσιαστήριο και συλλειτουργούν τη θεϊκή αγαθότητα. Μαζί κυκλώνουν την Αγία Τράπεζα και τα τίμια δώρα, διά χειρός Αγγέλου αναφέρονται εις οσμήν ευωδίας πνευματικής στο υπερουράνιο και νοερό θυσιαστήριο.

Ωστόσο, εκείνοι που τιμούν ιδιαίτερα τους αγγέλους είναι οι μοναχοί. Μέσα από τη διαρκή προσευχή τους, την υπεράνθρωπη άσκησή τους, αγωνίζονται να μοιάσουν στους Αγγέλους και να αναπληρώσουν το εκπεσόν τάγμα των δαιμόνων. Γι΄ αυτό και η ακολουθία της μοναχικής κουράς φέρει το όνομα: «Ακολουθία του μεγάλου και αγγελικού Σχήματος».

Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ από γεννήσεως Κόσμου

Αναμφίβολα ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, το όνομα του οποίου σημαίνει «ποιος είναι όμοιος με το Θεό» είναι ο μόνος που αναγνωρίζεται ως Αρχάγγελος από τη Βίβλο (Αγία Γραφή) και αναγνωρίζεται και από το Καθολικό και το Προτεσταντικό δόγμα. Πιστεύεται ότι είναι εκείνος που εμφανίζεται στην Παλαιά Διαθήκη από την αρχή της δημιουργίας του κόσμου και εκείνος που με εντολή του Θεού εκδίωξε τους Πρωτόπλαστους από τον Παράδεισο. Διέσωσε από την πτώση τις αγγελικές δυνάμεις και για την παρρησία του ο Θεός του έδωσε τη θέση του Άρχοντα των αγγελικών Ταγμάτων. 

Μεταφέρουν και εφαρμόζουν τη Θεία θέληση

Κατά την Άγια Γραφή οι Άγγελοι στέλνονται από το Θεό με μορφή ορατή (οι άγγελοι είναι αόρατα αγαθά πνεύματα κοντά στο Θεό) σε σπουδαίες ιστορικές περιστάσεις, που πρόκειται να εκδηλωθεί ή να εκτελεσθεί κάποια μεγάλη θεία θέληση.

Τη σχέση, που έχουν οι Άγγελοι με το Θεό και τους ανθρώπους, καθώς και την αποστολή τους, βλέπουμε επίσης μέσα στην Αγία Γραφή. Και ιδιαίτερα, στους Ψαλμούς 33, στίχ. 8 και 90, στίχ. 10-12, στη δε Καινή Διαθήκη, Ματθ. ιη' στίχ. 10, καθώς επίσης και στην προς Εβραίους επιστολή, κεφ. α' στίχ. 14, όπου ο συγγραφέας αναφωνεί: «οὐχὶ πάντες εἰσὶ λειτουργικὰ πνεύματα εἰς διακονίαν ἀποστελλόμενα διὰ τοὺς μέλλοντας κληρονομεῖν σωτηρίαν;». Δηλαδή, δεν είναι όλοι οι Άγγελοι πνεύματα υπηρετικά, τα όποια ενεργούν όχι από δική τους πρωτοβουλία, αλλά αποστέλλονται από το Θεό για να υπηρετήσουν εκείνους που μέλλουν να κληρονομήσουν την αιώνια ζωή;

Επικεφαλής των αγγελικών δυνάμεων είναι οι αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ. Τον Μιχαήλ συναντάμε στην Παλαιά Διαθήκη. π.χ. όταν ο Αβραάμ μέλλει να θυσιάσει τον Ισαάκ, στον Ιησού του Ναυή, στον Ηλία, στον Λώτ, για να τον σώσει όταν ο Θεός αποφάσισε να καταστρέψει τα Γόμορα, στον Πατριάρχη Ιακώβ, στον μάντη Βαρλαάμ και άλλου. Επίσης ο Μιχαήλ, ήταν αυτός που οδήγησε το λαό του Ισραήλ στη φυγή από την Αίγυπτο. Τον Γαβριήλ συναντάμε στην Καινή Διαθήκη, όπως στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και άλλου. 

Η Αγία Γραφή και η Ιερά Παράδοση φιλοξενούν πολυάριθμες μαρτυρίες σχετικά με την ύπαρξη και τη δράση των Αγγέλων. Μετά από τη πτώση των πρωτοπλάστων Άγγελοι φυλάσσουν το Παράδεισο, άγγελοι διδάσκουν στον Αδάμ τον τρόπο καλλιέργειας της γης, ενώ Άγγελοι εμφανίζονται στον Αβραάμ, το Λωτ, κατά την έξοδο των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο και σε πολλούς από τους προφήτες. Στο κείμενο της Καινής Διαθήκης οι Άγγελοι μνημονεύονται σε πολλά χωρία, εκ των οποίων τα ενδεικτικότερα είναι κατά τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και καθ΄ όλη τη πορεία του Ιησού από τη Γέννηση μέχρι και την Ανάληψή του.

Αρχάγγελος Γαβριήλ της Μονής Βατοπαιδίου

Η Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου αποτελεί το μεγαλύτερο κτιριακό συγκρότημα του Αγίου Όρους, το οποίο ξεκίνησε να χτίζεται τον 10ο αιώνα. Οι φορητές της εικόνες και οι τοιχογραφίες της που κοσμούν όλα τα τμήματα του κυρίως ναού, κατατάσσονται στην υστεροκομνήνεια περίοδο και στην πρώτη περίοδο των παλαιολόγων. Οι τοιχογραφίες του εξωνάρθηκα της εποχής των Παλαιολόγων απεικονίζουν κυρίως σκηνές της ζωής του Χριστού και συμπληρώνονται από μορφές ολόσωμες προφητών, αγίων και αγγέλων. Χαρακτηριστικό του Καθολικού της Μονής είναι το σπάραγμα (διασωθέν τμήμα) τοιχογραφίας, χρονολογούμενο περίπου στο 1260 μ.Χ., με την Παναγία τη Γλυκοφιλούσα και όρθιους ανάμεσά της τους αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ.

Φύση και Χαρακτηριστικά των αγγέλων

• • Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός προσπαθώντας να δώσει έναν ορισμό περί των αγγέλων λέγει ότι είναι φύσεις νοερές, αεικίνητες, αυτεξούσιες, ασώματες. Υπηρετούν το θεό και είναι κατά χάριν αθάνατες. Η φύση των αγγέλων είναι πνευματική. Επειδή όμως απολύτως άϋλος και ασώματος νοείται μόνο ο θεός, γι΄ αυτό το αγγελικό σώμα νοείται ως αιθέριο, πυροειδές, ταχύτατο και πολύ λεπτότερο από τη γνωστή μας ύλη.
  
  
• • Οι άγγελοι είναι ελεύθεροι και τρεπτοί, έχοντας δυνατότητα να προκόπτουν στο αγαθό, αλλά και να τρέπονται στο κακό. 
  
  
• • Οι νοερές δυνάμεις διαθέτουν σύμφωνα με τον άγιο Γρηγόριο Παλαμά νου και λόγο, δίχως όμως «πνεύμα ζωοποιό» επειδή δεν έχουν σώμα. Γι΄ αυτό δεν συνάγουν τη θεία γνώση μέσα από τις αισθήσεις ή από αναλύσεις λογισμών, αλλά μένοντας καθαροί από κάθε υλικό στοιχείο συλλαμβάνουν τα νοητά νοερώς και αϋλως. 
  
  
• • Οι Άγγελοι έχουν μεγαλύτερες και ανώτερες γνωστικές ικανότητες από τους ανθρώπους. Βέβαια δεν είναι ούτε παντογνώστες, ούτε παντοδύναμοι όπως ο Θεός.
  
  
• • Δεν προγνωρίζουν τα μέλλοντα, παρά μόνο αν τους τα αποκαλύψει ο Θεός, ούτε γνωρίζουν τι ακριβώς κρύβεται στη καρδιά κάθε ανθρώπου. 
  
  
• • Δεν γνωρίζουν πότε θα γίνει η συντέλεια του κόσμου και η Δευτέρα παρουσία του Χριστού.
   
• • Η μετακίνησή τους γίνεται ταχύτατα, αλλά δεν είναι πανταχού παρόντες. Κάθε φορά βρίσκονται σε συγκεκριμένο τόπο, δίχως να γνωρίζουν το τι συμβαίνει αλλού.
  
  
• • Δεν έχουν φύλο, γιατί η φύση τους είναι πνευματική, ενώ δεν χρειάζονται τροφή για να ζήσουν, ή ανάπαυση για να ξεκουραστούν, αλλά ούτε πεθαίνουν και ούτε πολλαπλασιάζονται. 
  
  
• • Η αθανασία τους δεν πηγάζει από τη φύση τους, αλλά επειδή μετέχουν «κατά χάριν» στην αγιότητα του Θεού.

Διάταξη των αγγέλων

Ο αριθμός των αγγελικών όντων είναι ανυπολόγιστος και απροσμέτρητος. Ο ίδιος ο Ιησούς μιλάει στη Γεσθημανή για περισσότερες από 12 λεγεώνες αγγέλων, ενώ ο Ευαγγελιστής Ιωάννης μαρτυρεί ότι είδε και άκουσε γύρω από το Θεϊκό θρόνο χορωδία από μυριάδες μυριάδων και χιλιάδες χιλιάδων αγγέλων.

Όλοι αυτοί οι αναρίθμητοι άγγελοι είναι οργανωμένοι σε τάγματα ή αλλιώς σε τάξεις. Συγκεντρώνοντας τις αναφορές σε αυτό το θέμα του Προφήτη Ησαϊα, του προφήτη Ιεζεκιήλ, του αποστόλου Παύλου, του αγίου Διονυσίου του αρεοπαγίτη και του Οσίου Νικήτα Στηθάτου, μπορούμε να καταλήξουμε στα εξής:

Τα τάγματα των αγγέλων είναι 9, τα οποία ταξινομούνται σε τρεις τρίχορες ιεραρχίες ή ταξιαρχίες, κατά τον ακόλουθο τρόπο: 

Σεραφείμ, 

Χερουβείμ, 

Θρόνοι - Κυριότητες, 

Δυνάμεις, 

Εξουσίες - Αρχές, 

Αρχάγγελοι, 

Άγγελοι.

Έργο των αγγέλων

Οι άγγελοι πραγματοποιούν τριπλό έργο:

• • Δοξολογούν ακατάπαυστα το Θεό αυθόρμητα
  
  
• • Διακονούν στη Θεία Οικονομία. Νιώθουν τόση αγάπη και ευγνωμοσύνη προς το Πλάστη τους και σφοδρή επιθυμία για τη δική τους πρόοδο, ώστε να διακονούν τα μυστήρια της Θείας Οικονομίας. 
  
  
• • Συμβάλλουν στη σωτηρία των ανθρώπων, είναι φύλακές τους.