Ο Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης: ένας σύγχρονος άγιος που μιλάει στην καρδιά μας
O Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης ανήκει στη νεότερη γενιά των Αγίων της Ορθοδοξίας και δικαίως αποτελεί έναν από τους πιο αγαπημένους Αγίους της Εκκλησίας μας. Η μνήμη του τιμάται στις 26 Φεβρουαρίου και η παρακαταθήκη που έχει αφήσει είναι πολύ σημαντική για την Πίστη των Χριστιανών με τα λόγια κυρίως αλλά και τα γραπτά του να χαρίζουν λαμπερό φως και να εμφυσούν ισχυρό πνεύμα στις καρδιές τους.
Ποιος ήταν ο Άγιος Πορφύριος
Ο Πορφύριος (κατά κόσμον Ευάγγελος Μπαϊρακτάρης) γεννήθηκε πριν από 115 χρόνια, στις 7 Φεβρουαρίου του 1906, σε μια πολύ φτωχή οικογένεια στο χωριό Άγιος Ιωάννης του σημερινού Δήμου Ταμιναίων της Εύβοιας. Ο πατέρας Του μετανάστευσε στην Αμερική και ο ίδιος, από την ηλικία των 7 ετών έφυγε από τον τόπο του προκειμένου να εργαστεί στη Χαλκίδα και στη συνέχεια στον Πειραιά.
Αν και παρακολούθησε μόνο την Πρώτη τάξη του Δημοτικού σχολείου, είχε καταφέρει να διαβάσει και να αφομοιώσει τον βίο του Άγιου Ιωάννη του Καλυβίτη, του οποίου τη ζωή θέλησε να μιμηθεί με μεγάλη ακρίβεια όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια (δες το ακουστικό video ΕΔΩ). Στα 12 Του χρόνια πήγε στο Άγιο Όρος στην υποταγή δύο Γερόντων, του Παντελεήμονος και του Ιωαννικίου.
Έτσι, σε ηλικία μόλις 13 χρόνων βρίσκεται στη σκήτη της Αγίας Τριάδος, τα γνωστά "Καυσοκαλύβια" του Αγίου Όρους, όπου έζησε τα επόμενα 6 περίπου χρόνια, λαμβάνοντας το όνομα Νικήτας. Κατόπιν, λόγω σοβαρής ασθένειας, αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Εύβοια, όπου και εγκαταστάθηκε στην Ιερά Μονή Αγίου Χαραλάμπους Λευκών Ευβοίας, στο Αυλωνάρι της Εύβοιας.
Σε ηλικία 20 ετών συναντήθηκε με τον Αρχιεπίσκοπο του Σινά Πορφύριο, ο οποίος αναγνωρίζοντας σε αυτόν πνευματικά χαρίσματα, τον χειροτόνησε πρεσβύτερο, δίνοντάς του και το όνομα με το οποίο έμελλε να γίνει γνωστός. Τα επόμενα χρόνια, επειδή το μοναστήρι του Αγίου Χαραλάμπους Λευκών έγινε γυναικείο, ο π. Πορφύριος εγκαταστάθηκε στη Μονή Αγίου Νικολάου, στην Άνω Βάθεια του σημερινού Δήμου Αμαρυνθίων, επίσης στην Εύβοια.
Το 1940, σε ηλικία 34 ετών, μετέβη στην Αθήνα, όπου στις 12 Οκτωβρίου διορίστηκε ως Εφημέριος στην Εκκλησία του Αγίου Γερασίμου, στην Πολυκλινική Αθηνών στην Ομόνοια.
Στις 16 Μαρτίου 1970, έχοντας συμπληρώσει 35ετία, έλαβε μικρή σύνταξη από το Ταμείο Ασφαλίσεως Κληρικών Ελλάδος και αποχώρησε από τη θέση του εφημερίου του Αγίου Γερασίμου, που ωστόσο συνέχισε να προσφέρει τις υπηρεσίες Του ως το 1973. Τη χρονιά εκείνη έφυγε από την Αθήνα για να εγκατασταθεί αρχικά στον Άγιο Νικόλαο, στα Καλλίσια (σημερινή Καλλιθέα) της Πεντέλης και μετά από μερικά χρόνια στο Μήλεσι της Μαλακάσας, όπου και οικοδόμησε το Ιερό Ησυχαστήριο της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Απέκτησε σημαντική φήμη και πολλοί πιστοί τον επισκέπτονταν στον τόπο διαμονής του.
Έζησε τη ζωή του ενάρετος και βαθιά φιλοσοφημένος και άφησε τα εγκόσμια πριν από 30 χρόνια και συγκεκριμένα στις 2 Δεκεμβρίου του 1991 στο Άγιο Όρος, στα αγαπημένα του Καυσοκαλύβια, σύμφωνα με τη θέλησή Του. Ανακηρύχθηκε Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στις 27 Νοεμβρίου του 2013.
Η βαριά κληρονομιά του Αγίου Πορφυρίου
O Άγιος Πορφύριος είχε ξεφύγει από το χωροχρόνο και είχε συνδεθεί με τον Κύριο και ότι,δήποτε έχει γράψει ή πει, ήταν πάντα με τη Φώτιση του Αγίου Πνεύματος.
Η αγάπη προς τον πλησίον
«Ένας είναι ο στόχος μας: η αγάπη στο Χριστό, η λαχτάρα, η ένωση με το Χριστό. Είναι ο επί γης Παράδεισος. Η αγάπη για το Χριστό είναι η αγάπη για τον πλησίον, για όλους και για τους εχθρούς. Μέσω της αγάπης προς τον αδελφό μας θα κατορθώσουμε να αγαπήσουμε το Θεό. Η θεία χάρις έρχεται μέσω του αδελφού. Όταν βρεις το Χριστό, έχεις τα πάντα, δε θέλεις τίποτε άλλο. Όπου υπάρχει η αγάπη του Χριστού, εξαφανίζεται η μοναξιά, είσαι ειρηνικός, χαρούμενος, γεμάτος, ούτε μελαγχολία, ούτε αρρώστια, ούτε άγχος, ζεις στα άστρα, στο άπειρο, στον ουρανό με τους αγγέλους, με τους Αγίους, στη γη με τους ανθρώπους, με τα φυτά, με τα ζώα, με όλους, με όλα. Όταν έρθει ο Χριστός στην καρδιά, η ζωή αλλάζει, τα πάθη εξαφανίζονται. Ο Χριστός είναι το παν».
Η δύναμη της Πίστης
«Εδώ στη Γη έχεις ένα εμπόδιο, γι’ αυτό χρειάζεται η πίστη. Αυτό το εμπόδιο είναι το σώμα, ενώ μετά το θάνατο η πίστη καταργείται και βλέπεις το Χριστό όπως βλέπεις τον ήλιο. Όταν, όμως, δε ζεις με το Χριστό, ζεις μες στη μελαγχολία, στη θλίψη, στο άγχος, στη στενοχώρια, δε ζεις σωστά, παρουσιάζονται ανωμαλίες στον οργανισμό, επηρεάζεται το σώμα, οι ενδοκρινείς αδένες, το συκώτι, η χολή, το πάγκρεας, το στομάχι. Το μεγάλο φάρμακο είναι να επιδοθεί κανείς στη λατρεία του Χριστού και, τότε, όλα θεραπεύονται, όλα λειτουργούν κανονικά. Η αγάπη του Θεού όλα τα μεταβάλλει, τα μεταποιεί, τα αγιάζει, τα διορθώνει, τα αλλάζει, τα μεταστοιχειώνει».
Η αξία της συγχώρεσης
«Ο έρωτας προς το Χριστό δεν έχει κορεσμό, δίνει ζωή, δίνει σθένος, δίνει υγεία, δίνει τα πάντα. Η σαρκική αγάπη έχει κορεσμό, μετά μπορεί να αρχίσει η ζήλια, η γκρίνια. Η κοσμική αγάπη λίγο διατηρείται και σιγά σιγά σβήνει, ενώ η θεία αγάπη ολοένα μεγαλώνει και βαθαίνει. Ο θείος έρωτας μας ανεβάζει στη σφαίρα του Θεού, μας χαρίζει γαλήνη, χαρά, πληρότητα».
«Αγαπήστε το Χριστό και θα σας αγαπήσει και Εκείνος. Όλοι οι πόνοι θα περάσουν, θα νικηθούν, θα μεταποιηθούν και όλα θα γίνουν Παράδεισος. Παράδεισος είναι το να βλέπει κανείς δια παντός το πρόσωπο του Θεού».
«Ο Χριστός είναι φίλος μας, όταν αμαρτάνομε, όταν πέφτομε με οικειότητα και αγάπη, μ’ εμπιστοσύνη τρέχομε κοντά του, όχι με φόβο ότι θα μας τιμωρήσει αλλά με θάρρος να του πούμε, ‘Κύριε το έκανα, έπεσα, συγχώρεσέ με’, αλλά συγχρόνως αισθανόμαστε ότι μας αγαπάει, ότι μας δέχεται τρυφερά, με αγάπη, και μας συγχωρεί. Να μη μας χωρίζει η αμαρτία, όταν πιστεύομε πως μας αγαπάει, Τον αγαπάμε, δεν αισθανόμαστε ξένοι και χωρισμένοι απ’ Αυτόν, ούτε όταν αμαρτάνομε, έχομε εξασφαλίσει την αγάπη Του και όπως και να φερθούμε, ξέρομε ότι μας αγαπάει.
Αν αγαπάμε τον Χριστό πραγματικά, δεν υπάρχει φόβος να χάσομε το σεβασμό μας σ’ Εκείνον, είναι μια σχέση ανώτερη, μοναδική, η σχέση της ψυχής με τον Θεό, που δεν τη διασπά τίποτα και δεν τη φοβίζει, ούτε την κλονίζει τίποτα. Η έννοια του φόβου είναι για τους αρχάριους, γι’ αυτούς που ζει μέσα τους ο παλαιός άνθρωπος. Όταν ο άνθρωπος προχωρήσει και μπει στην αγάπη του Θεού, τι του χρειάζεται ο φόβος; Ότι κάνει το κάνει από αγάπη κι έχει μεγαλύτερη αξία αυτό. Το να γίνει καλός κάποιος από φόβο στον Θεό κι όχι από αγάπη δεν έχει τόση αξία».
Η ταπείνωση, «κλειδί» για την έλευση του Χριστού στη ζωή μας
«Δεν υπάρχει ανώτερο πράγμα στη ζωή από το να αγαπάμε το Χριστό. Ο Χριστός είναι το παν, όλη η χαρά, όλη η ευφροσύνη, όλη η παραδεισιακή ζωή, όταν έχουμε το Χριστό μέσα μας έχουμε όλα τα μεγαλεία. Η ψυχή που είναι ερωτευμένη με το Χριστό είναι πάντα χαρούμενη και ευτυχισμένη».
«Η μετάνοια η αληθινή θα φέρει τον αγιασμό». «Ο Χριστός κάθεται έξω από τη θύρα της ψυχής μας και κρούει για να Του ανοίξουμε, μα δεν μπαίνει ο μέσα, δεν θέλει να παραβιάσει την ελεύθερη βούληση που μας έχει δώσει ο ίδιος, είναι ευγενής, στέκεται έξω από τη θύρα της ψυχής μας και χτυπά απαλά. Αν του ανοίξουμε θα έλθει μέσα μας και θα μας δώσει τα πάντα, τον εαυτόν Του. Όμως δεν μπορεί να μπει, όταν δεν υπάρχει εκείνο που πρέπει να έχει ο άνθρωπος, που είναι η ταπείνωση. Αν δεν υπάρχει ταπείνωση δεν μπορούμε να αγαπήσουμε το Χριστό, χρειάζεται ταπείνωση και ανιδιοτέλεια στην λατρεία του Θεού».
Η κάθαρση της εξομολόγησης
«Με την εξομολόγηση φεύγει η ενοχή και έρχεται η χάρη μέσα μας. Η αμαρτία κάνει τον άνθρωπο πολύ μπερδεμένο ψυχικά, το μπέρδεμα αυτό φεύγει μόνο με το φως του Χριστού, μόνο με τη μετάνοια. Όταν εξομολογείται ο άνθρωπος, η χάρη τον ελευθερώνει από τα ψυχικά τραύματα, τον απαλλάσσει από το κακό που έχει συσσωρευτεί μέσα του.
Ο Θεός όλα τα συγχωρεί με την εξομολόγηση, δεν πρέπει να γυρίζομε πίσω και να κλεινόμαστε σε απελπισία, η απελπισία και η απογοήτευση είναι το χειρότερο πράγμα, αλλά να είμαστε ταπεινοί μπροστά στο Θεό, να αισθανόμαστε χαρά και ευγνωμοσύνη για την άφεση των αμαρτιών μας. Η προσευχή, η λατρεία του Θεού μεταβάλλει την κατάθλιψη και τη γυρίζει σε χαρά». «Αν αγαπήσεις το Θεό, τα πάντα αγαπάς, διότι μέσα στο Θεό υπάρχουν όλα». «Αν νεκρωθούμε δεν γίνεται τίποτα. Ν’ αγαπήσομε τον Χριστό και θα μας αγαπήσει κι Εκείνος».
Η δύναμη της Προσευχής
«Να προσεύχεσθε για τους συγγενείς σας χωρίς να αγχώνεσθε για τη σωτηρία τους, γιατί έτσι χάνετε την επικοινωνία σας με τον Χριστό και δείχνετε ολιγοπιστία. Να τα αναθέτετε όλα με εμπιστοσύνη στην αγάπη και την πρόνοια του Θεού».
«Αν δεν έχεις ταπείνωση, δεν έχεις υπακοή, δεν έχεις την χάρη του Θεού. Μεγάλο πράγμα η ταπείνωση».
«Όλο το μυστικό είναι η προσευχή». «Μην κοιτάζετε αυτό που σας συμβαίνει, αλλά να κοιτάζετε το φως, το Χριστό, όπως το παιδί κοιτάζει την μητέρα του, όταν κάτι του συμβεί. Να έχετε εμπιστοσύνη στο Θεό, τότε νοιάζεται και γίνεσθε όργανά Του. Η στενοχώρια δείχνει ότι δεν εμπιστευόμαστε τη ζωή μας στο Χριστό». «Όταν υπάρχει ταπείνωση δεν υπάρχει κατάθλιψη. Ο εγωιστής στενοχωριέται πολύ με το καθετί. Ο ταπεινός είναι ελεύθερος και ανεξάρτητος απ’ όλους κι απ’ όλα. Αυτό γίνεται μόνο με την ένωση με τον Χριστό. Όπου αγάπη, εκεί ελευθερία. Ζώντας μέσα στην αγάπη του Θεού, ζείτε μέσα στην ελευθερία».
«Όλο το μυστικό είναι η προσευχή, το δόσιμο, η αγάπη στο Χριστό. Ο Χριστός είναι η χαρά, η ελπίδα, η αγάπη. Όλο το μυστικό είναι η πίστη. Μην αγωνίζεσθε να διώξετε το σκοτάδι, το κακό. Δεν πετυχαίνετε τίποτα. Όταν βρίσκεστε στο σκοτάδι και θέλετε να απαλλαγείτε, είναι λάθος να κυνηγάτε, να εναντιώνεστε στο κακό, στο σκοτάδι, για να το διώξετε. Το σκοτάδι φεύγει μόνο με το φως. Ανοίξτε μια τρυπίτσα και θα έλθει μια ακτίνα του ηλίου, θα έλθει το φως.»
Η απαλλαγή από τα πάθη
«Την Καινή Διαθήκη τη διαβάζεις; Να προσπαθείς κάθε βράδυ να διαβάζεις έστω μια σελίδα. Άμα τη διαβάσεις πολλές φορές και με πίστη στο Θεό, θα δεις πώς η Θεία Χάρη θα σου τα φανερώνει όλα και θα σου φανούν, στη συνέχεια, όλα πολύ εύκολα! Θα το διαπιστώσεις και μόνος σου πολύ γρήγορα. Η σοφία του Θεού δεν έρχεται μόνη της. Πρέπει εμείς να τη ζητήσουμε. Διάβαζε, λοιπόν. Διάβαζε όσο μπορείς την Αγία Γραφή και τους βίους των Αγίων. Αυτό σου συνιστώ».
Η αγόγγυστη ευγνωμοσύνη
«Να προσπαθείς να μη σπρώχνεις τα κακά που έχεις μέσα σου, αλλά να ανοίγεις την πόρτα να έρθει μέσα σου το φως, που είναι ο Χριστός, και θα φύγουν τα σκοτάδια μόνα τους. Το εσωτερικό μας μπέρδεμα συμβαίνει, διότι δεν εφαρμόζουμε τα λόγια του Χριστού, αλλά αυτά που εμείς, λόγω του εγωισμού μας, θεωρούμε σωστά. Οι ασθένειες μάς βγαίνουν σε καλό, όταν τις υπομένουμε αγόγγυστα, παρακαλώντας το Θεό να μας συγχωρέσει τις αμαρτίες και δοξάζοντας το όνομά Του. Όταν τα φάρμακα δεν κάνουν τίποτα, τότε δεν είναι άρρωστο το σώμα, αλλά η ψυχή. Και τη θεραπεία της ψυχής θα τη βρούμε στο Χριστό. Αν βλέπετε νωθρότητα στον άνθρωπο, σημαίνει ότι η ψυχή δεν είναι καλά. Να πάψεις να ασχολείσαι με το πρόβλημα σου, αν θέλεις να ασχοληθεί με αυτό ο Θεός».
