Το δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων
Ο εορτασμός της γέννησης του Ιησού Χριστού, η βάπτιση του και όλα τα γεγονότα που συνδέονται με αυτά και συμβαίνουν στην χρονικό περίοδο που ξεκινά στις 25 Δεκεμβρίου και ολοκληρώνεται την παραμονή των Θεοφανείων, 5 Ιανουαρίου, αποκαλείται στη χριστιανική παράδοση, Δωδεκαήμερο.
Η πρώτη χριστιανική εκκλησία είχε καθορίσει ως ημέρα εορτασμού της Γέννησης και της Βάπτισης του Ιησού Χριστού, την 6η Ιανουαρίου. Στις αρχές του 4ου αιώνα, οι επικεφαλής της εκκλησίας ένιωσαν την ανάγκη να διαχωρίσουν τον εορτασμό των δύο αυτών ημερών και όρισαν την 25η Δεκεμβρίου ως την ημέρα εορτασμού της γέννησης του Χριστού, ενώ διατήρησαν την 6η Ιανουαρίου, ως την ημέρα εορτασμού της βάπτισης Του.
Η επιλογή της 25ης Δεκεμβρίου, φαίνεται ότι έδωσε απάντηση σε ένα ακόμη θέμα. Το τελευταίο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου κατακλύζονταν από παγανιστικές συγκεντρώσεις και εορτασμούς, όπως ο εορτασμός του θεού ήλιου για την επικράτησή του πάνω στον θεό του σκότους, καθώς οι ημέρες αρχίζουν αργά και σταθερά να γίνονται μεγαλύτερες (χειμερινό ηλιοστάσιο). Οι Χριστιανοί φαίνονταν επιρρεπείς σε τέτοιες παγανιστικές προκλήσεις, για αυτό και οι πατέρες της εκκλησίας θέλησαν να τους παρέχουν τον δικό τους λόγο για να γιορτάζουν, τον οποίο βρήκαν στη Γέννηση του Υιού του Θεού (του πλάστη του ήλιου).
Η Ορθόδοξη Εκκλησία σήμερα γιορτάζει τις ημέρες των Χριστουγέννων με πανηγυρική διάθεση και μεγάλη χαρά. Η ημέρα των Χριστουγέννων, η 25η Δεκεμβρίου, σηματοδοτεί την έναρξη της λειτουργικής περιόδου, ενώ η 6η Ιανουαρίου, η ημέρα των Θεοφανείων, αποκαλείται και «μικρά Χριστούγεννα». Οι 12 ημέρες των Χριστουγέννων, γνωστές και ως Δωδεκαήμερο, συμπεριλαμβάνουν την προσκύνηση των ποιμένων στο σπήλαιο της Γέννησης στη Βηθλεέμ και την άφιξη των τριών Μάγων την ημέρα της Γέννησης, τη Σύναξη της Θεοτόκου, την επομένη των Χριστουγέννων, όπου ως μητέρα του Ιησού δέχεται συγχαρητήρια και ευχές για το Νεογέννητο, τη γιορτή του Αγίου Στεφάνου, Πρωτομάρτυρα και αρχιδιακόνου στις 27 Δεκεμβρίου, τη μνημόνευση της θανάτωσης των 14 χιλιάδων νηπίων με διαταγή του Ηρώδη στις 29 Δεκεμβρίου, την Απόδοση των Χριστουγέννων όπου γίνεται λόγος για την κατά σάρκα γέννηση του Χριστού την 31η Δεκεμβρίου, την Περιτομή του Χριστού την 1η Ιανουαρίου και τη γιορτή του Αγίου Βασιλείου, τα προεόρτια των Θεοφανείων στις 2 Ιανουαρίου και τη σύναξη των Εβδομήντα Αποστόλων στις 4 Ιανουαρίου, ενώ την επομένη, 5 Ιανουαρίου, ημέρα αυστηρής νηστείας, γιορτάζουμε την παραμονή των Θεοφανείων, η οποία έχει παρεμφερές λειτουργικό με αυτό της παραμονής των Χριστουγέννων.
